Roubisso
Adonis annua
Ranunculaceae
Àutri noum : Moussuret, Galant, Rubisso, Rubico.
Noms en français : Adonis annuelle, Adonis goutte-de-sang.
Descripcioun :La roubisso es uno tras que poulideto planto que trachis dins li meissoun e que se recounèis eisa emé si flour roujo coulour de sang. Èi proun ramificado e desplegado au sòu. Li fueio soun proun primo e ramificado peréu.
Usanço :Coume tóuti li Ranunculaceae, es uno planto empouisounanto que caup de glucoside (adonidoside, adoniverdoside) que douno de proublèmo digestiéu, cardia e renau e podon peréu douna la mort emé arèst respiratiéu.
Port : Erbo
Taio : 20 à 60 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Adonis
Famiho : Ranunculaceae
Coulour de la flour :
Roujo
Petalo : >6
Ø (o loungour) flour : 1,5 à 3 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Champ de cerealo
Mai à avoust
Liò : Champ
- Tepiero seco
- Meissoun
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Adonis annua L., 1753
Jaisso(-negrejanto)
Lathyrus niger
Fabaceae Leguminosae
Nom en français : Gesse noicissante.
Descripcioun :Aquesto jaisso, coumuno dins lis uba, trachis dins li blachiero e faio de nòsti colo e en basso mountagno. La planto èi bèn drecho emé uno cambo carrado mai pas alado. Li flour soun vióuleto, pièi viron à bluio pèr veni negro coume li dusso un cop maturo.
Usanço :Li racino soun couneigudo pèr sarra li car e faire pissa. S'aprèn qu'es esta trouba d'arbutosido (o arbutino) qu'es un anti-baterian urinàri. L'arbutosido esclargi peréu la pèu (en empachant l'acioun de la tirousinaso).
Port : Grando erbo
Taio : 15 à 90 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lathyrus
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : irregulièro
Ø (o loungour) flour : 10 à 15 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Blachiero
- Faio
- Pinedo
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Eurasiatico
Ref. sc. : Lathyrus niger (L.) Bernh., 1800